De eerste dag

Dag 1

Onderweg naar Lesbos voel ik mij erg relaxed, zoals altijd als ik op reis ga. Ik kan mij nooit helemaal goed voorstellen wat mij te wachten staat, en nu dus ook niet.
Aangekomen op Mitilini, Lesbos, staan de vrouwen van BRF (boat refugee foundation) mij op te wachten. In de auto naar de “mansion”, zo wordt het het hostel genoemd waar alle vrijwilligers wonen, zo’n twee kilometer van de haven vandaan, klets ik met de vrijwilligers. Zoals altijd bij nieuwe mensen voel ik mij wat ongemakkelijk en zoek ik naar gespreksonderwerpen, maar iedereen is erg lief en gezellig dus het went al snel.

We zitten met 16 vrijwilligers in het huis. Ongeveer de helft is het PSS team, wat staat voor Psycho social support, en het andere helft is het medisch team. In het PSS team zitten psychologen en social workers en in het medisch team zitten doktoren en verplegers. Verder zijn er nog een aantal coordinators maar die wonen op een andere plek. De meeste zijn nederlandse vrouwen, maar er is ook een Portugees, 2 Britten en een Iranees, toevallig alle vier mannen.
Ik ben vrij moe na de reis, dus ik lig op tijd in bed. Mijn bed is nogal gammel, en ik ben bang dat wanneer ik mij omdraai, het uit elkaar klapt. Ook lig ik op de grootste kamer met 4 anderen. Gelukkig zei mijn kamergenote dat er morgen een meisje weg zou gaan van een kleinere kamer.
Dus ik slaap niet erg goed. En ik weet dat je pas voor anderen kan zorgen, als je eerst goed voor jezelf zorgt, dus goed slapen in een fijne kamer is ontzettend belangrijk. Tegelijk voel ik mij ook een zeur, omdat ik weet dat een paar km verder er 5500 vluchtelingen onder zware omstandigheden leven, maar ik ga toch maar de coördinator om te vragen voor de andere kamer, en het is helemaal oké. Ik voel mij meteen stukken beter en waardeer mijn hemelse bed thuis meteen zoveel meer.

Het is erg lekker weer, ongeveer 21 graden, en ik ga met een andere vrouw, een huisarts uit den haag nota bene, naar het dorpje waar we lekker in de zon koffie drinken en uitkijken over de mooie haven. Aan de overkant zien we Turkije liggen. Het lijkt zo dichtbij, dat het echt bizar is te bedenken dat zoveel mensen de overtocht niet levend halen. Een paar jaar geleden kwamen er echt duizenden mensen per dag aan, nu zijn het er ongeveer 100, wat nog steeds erg veel is, gezien het kamp overvol zit.
Om 13u hebben we een general meeting, waarin we het over de stand van zaken hebben op allerlei vlakken. Daarna heb ik een evacuatietraining, wat we moeten doen als er op welk vlak dan ook dreiging is voor de vrijwilligers, en hoe we dan moeten ontsnappen. Het kan zijn dat er rellen zijn, er agressie heeft plaatsgevonden, of brand. Daarna krijg ik een algemene introductie over het kamp en mijn taken en dan is het alweer 16:30, tijd voor mijn eerste dienst.

We nemen de auto naar het kamp, wat wat hoger op Lesbos ligt. Het kamp was vroeger een gevangenis dus de hekken stonden er al. Eigenlijk hebben de hekken weinig functie. Er zijn een paar gaten waar je doorheen kan, en ook mogen de vluchtelingen gewoon in en uit lopen. Ze zitten niet opgesloten. Bij de poorten staat politie. Dit is natuurlijk wel om alles onder controle te houden.
Op het kamp leven mensen in cabines, in grote tenten met stapelbedden, en sinds kort ook in kleine tweepersoons pop-up tentjes, die op palletten in de steegjes staan. Vreemd genoeg ben ik niet geshockeerd, maar ik ken dat van mezelf. Ik kijk altijd met een nuchtere en open blik naar de situatie en accepteer meteen dat hij is zoals hij is.
Overal lopen mensen, zitten kinderen, liggen mannen in tenten, en direct valt 1 grote overeenkomst op: iedereen kijkt op zijn mobiel. Het kamp heeft ook wifi. Mij lijkt dat een mobiel voor hun een nog belangrijkere functie heeft dan voor ons. Contact houden met het thuisfront en elkaar.

Iedereen is super vriendelijk en roept steeds, hey how are you. Het grootste deel is Syrisch, maar er komen ook veel vluchtelingen uit Irak en omliggende landen en ook een hoop uit Afrikaanse landen. Bijna niemand spreekt Engels, wat het voor ons en de dokters bijna onmogelijk maakt om ons werk te doen. Vooral de dokters hebben vertalers nodig tijdens hun shift. Er zijn een paar vluchtelingen die hun helpen, maar er zijn er te weinig, want ze helpen al te vaak, en ze horen natuurlijk veel ernstige zaken voorbij komen.
Dus onze taak tijdens de social shift is om vertalers te werven. We lopen het hele kamp rond en spreken af en toe mensen aan. Tenminste, dat doet mijn collega, ik kijk nog een beetje de kat uit de boom.
Het is wel bizar, als ik in Den haag door een groepje mannen van deze afkomst een “how are you” zou horen roepen, zou ik direct weglopen en ze catcallers noemen. Maar nu is het een teken van contact en vriendelijkheid en lopen we meteen naar ze toe om zo goed en zo kwaad als het kan een praatje te maken.
Iedereen oogt erg vrolijk. Ze lachen veel en maken veel grapjes. Ze proberen er echt het beste van te maken. Ook de kinderen zijn overal druk aan het spelen. Met allerlei soorten vuilnis maken ze sleeën om de steile straten mee af te sleeën. Op de Grote Markt heb ik een hekel aan kinderen, maar hier smelt mijn hart direct.
Vooral mijn slangen tattoo maakt veel indruk. Dit had ik in Marrakech ook, maar dat was ik alweer vergeten. Het is een positief symbool in de islam, dus iedereen wil hem aanraken en vinden hem prachtig. Als ik later dezelfde mannen tegenkom roepen ze me weer na en wijzen ze naar hun arm. Het maakt het eigenlijk vooral erg makkelijk om contact te maken. Ik ben “The girl with the snake tattoo”.
Om 19u zit de shift er weer op. We nemen de auto naar huis. Ik ben wel verbaasd hoe snel ik eigenlijk al aan alles gewend ben, en dat de zware omstandigheden mij niet zo raken. Maar goed, dit was dan ook een makkelijke dienst waar niks is voor gevallen. Dus ik ben blij dat mijn eerste dag zo relaxed verlopen is. Morgenochtend ga ik helpen bij de het ieniemienies-schooltje voor kinderen van 6-10 jaar die Engels, rekenen en hun eigen moedertaal krijgen.